Woning verduurzamen: 10 tips en voordelen

Wat kun je doen om jouw steentje bij te dragen?

10 tips en voordelen om je huis te verduurzamen

Het loont de moeite om een goed te onderzoeken wat het verduurzamen van je huis voor je kan betekenen. Vaak weet je wel dat je ermee aan de slag moet. Maar is het niet duur en ingewikkeld? Er zijn allerlei redenen te bedenken om het niet te doen, maar ik ga je hier laten zien waarom het juist nu zinvol is om met verduurzamen te starten. Ik geef je maar liefst tien tips en voordelen om te verduurzamen:

Meer comfort in huis
Bespaar op de energiekosten
Vergroot de waarde van je woning (wacht niet te lang!)
Zo maak je jouw project financieel haalbaar
Maak impact op het milieu
Dubbel glas vernieuwen is zinvol!
Gezonder verbouwen door natuurlijke materialen
Waarom je juist nu zonnepanelen met nemen
Dynamisch energiecontract, wie durft?
Drinkwater, schoon in het toilet

"Een duurzame woning is heerlijk comfortabel."

Tip 1. Meer comfort in huis

Dit onderwerp zou je misschien niet op één verwachten, maar ik begin ermee omdat dit in de praktijk soms een verrassende bijvangst is die je niet wilt missen. Koude muren en koud glas stralen een onaangename energie uit. Je lichaam moet dat compenseren door zelf warm te blijven. Dat kost energie. De koude oppervlakken veroorzaken luchtbewegingen (koude lucht zakt naar beneden) die je ervaart als tocht.

Dan trek je toch gewoon een extra trui aan, of je zet de kachel een paar graden hoger? Natuurlijk zorgt dat voor warmte, maar het versterkt ook die luchtbeweging. De warme lucht van de radiators stijgt immers juist op. Op sommige plaatsen is het dan warm en op andere plaatsen niet. Het gaat om de verschillen; die maken het onaangenaam.

Naden en kieren

Via allerlei kieren komt er ook koude lucht in huis, zoals de voordeur, de brievenbus, onder de vensterbank, langs klepraampjes, etc.. Je bent er waarschijnlijk aan gewend en denkt dat dit bij een (oudere) woning hoort. Pas als het weg is merk je hoe comfortabel dat is.

Zeker in combinatie met lage temperatuurverwarming, zoals vloerverwarming, is je goed geïsoleerde huis overal comfortabel en is tocht verleden tijd. Het is niet meer van deze tijd om in de tocht te zitten en ook helemaal niet nodig. Met de juiste isolatiemaatregelen en een goed plan boek je snel resultaat en geniet je van extra comfort.

De goedkoopste energie is de energie die je niet verbruikt!

Tip 2. Bespaar op de energiekosten

De goedkoopste energie is de energie die je niet verbruikt. De kosten van gas om je huis te verwarmen en warm water uit de kraan lopen sterk op. De inflatie is nu wat gedaald, maar een grote energieleverancier waarschuwde onlangs nog dat de komende jaren (2025-2027) de energiekosten nog flink zullen stijgen. Dat komt door extra onderhoudskosten, uitbreiding van het stroomnet en toegenomen personeelskosten en belastingen. De onzekerheden op dat vlak nemen toe, niet af. Ook water en elektriciteit worden duurder op de langere termijn.

Het is prettig om minder afhankelijk te zijn van die kostenverhogingen. Dat doe je vooral door energieverlies te voorkomen en daarna de rest van de energie zelf op te wekken. (Let op die volgorde, die is belangrijk!)

De mix van allerlei onderwerpen zoals isoleren, kieren dichten, dubbele beglazing, vloerverwarming, warmtepomp en zonnepanelen brengt die onafhankelijkheid dichterbij. Hoe die mix er voor jou huis precies uitziet kun je in mijn workshop leren, of je schakelt onze deskundige in die een woningonderzoek doet en een plan maakt. De investering verdien je terug binnen 7 a 10 jaar. In die tijd ben je in ieder geval al verzekerd van lage energiekosten en blijf je onafhankelijk.

Tip 3. De waarde van je woning

De waarde van woningen wordt bepaald door vraag en aanbod. Momenteel is het aanbod laag en de vraag hoog, dus de huizenprijzen stijgen (2024). Ondanks die prijsstijging zie je in de markt nu al flink lagere prijzen voor slecht geïsoleerde en verouderde woningen. Vroeger waren dat ‘opknappers’ die je met een nieuwe laag verf, wat stucwerk en een nieuwe frisse badkamer of keuken wel weer aantrekkelijk kreeg.

De laatste jaren zie je dat kopers afschrikken omdat ze weten dat verduurzamen ook moet gebeuren. Dat vraagt meteen een flinke investering en je moet er zin- en tijd voor hebben. De koopprijs van oude woningen ligt dus nu al beduidend lager. Dit zal in de toekomst meer worden. De overheid zal verduurzamen uiteindelijk gaan afdwingen om de klimaatdoelen te halen. Huizen met hoge energiekosten zullen dan uit de markt geprijsd worden.

Het heeft ook weinig zin om te wachten. Als je nu tien jaar wacht (om allerlei redenen) op het onvermijdelijke, dan betaal je in die tien jaar tijd veel meer geld aan energie zoals gas en elektra. Dat geld kun je beter nu uitgeven aan verduurzamen, dan heb je ook meteen een comfortabel huis dat haar waarde behoud.

Verduurzamen, hoe ga je het betalen?

Tip 4. Investeringen

Het is makkelijk praten over verduurzamen, maar het kost veel geld om dat goed te doen. Dat geld heb je niet altijd op de bankrekening staan en je wilt het eigenlijk direct terugverdienen. Hoe hoog de benodigde investering is hangt erg af van het type woning, het bouwjaar van je huis en welke maatregelen je wilt nemen.

De investering kan bijvoorbeeld € 5.000,- zijn in HR++ dubbel glas, maar kan ook oplopen naar € 30.000,- of hoger als je het dak, de gevels en de vloer gaat isoleren en dan vloerverwarming en een warmtepomp neemt.

Tip: Voor € 200,- kun je veel anti-tochtbanden en andere kierdichtingsmaterialen kopen met meteen een groot effect.

Duurzame subsidiemogelijkheden

Er zijn uiteraard subsidie-mogelijkheden van zowel het Rijk, als je lokale gemeente. Dat kan tot 30% van de investering besparen. Je moet dan in ieder geval minimaal 2 isolatiemaatregelen nemen, zoals HR++ dubbel glas en bijvoorbeeld muurisolatie. Daarnaast kun je bij de bank of een fonds aantrekkelijke leningen krijgen om te verduurzamen. Het Nationaal warmtefonds bijvoorbeeld, met de energiebespaarlening. Of bijvoorbeeld de 'Groene lening'. Dat is een persoonlijke lening met als doel om zonnepanelen of warmtepompen aan te kunnen schaffen. Zie de website van Defam. Je lokale gemeente heeft ook vaak aantrekkelijke leningen, via de Svn duurzaamheidslening.

Samen met deelnemers aan mijn workshop, gaan we berekenen hoe je dit kunt terugverdienen en op welke termijn.

Even tussendoor: wie ben ik?

Rolf Bröring - Architect

Van renovaties tot verbouwingen en nieuwbouwprojecten: in de vijfendertig jaar dat ik in deze branche werk, heb ik al veel mensen zien worstelen met duurzaam bouwen. Vaak komt dit voort uit een gebrek aan kennis. En dat is zonde, want het kan voor een flinke vertraging op je energietransitie zorgen.

Speciaal voor mensen die graag willen verduurzamen, maar nog niet weten hoe ze daarmee kunnen starten, heb ik een cursus ontwikkeld. Ik help je te starten en de juiste prioriteiten te stellen. Zo maak je jouw project helder én betaalbaar.

Of je nu voor de online training gaat, liever de workshop volgt of kiest voor een advies op maat: met Ecohomie.nl maak je de eerste, belangrijke stap in de goede richting.

Als architect help ik particulieren en woningbouw verenigingen met verstandig verduurzamen en verbouwen.

meer lezen

5. Maak impact op het milieu

Uiteindelijk is ons doel om via energiebesparing de klimaatverandering te beperken en het milieu te ondersteunen en verbeteren. Dit onderwerp zou als ‘voordeel’ eigenlijk op nummer 1 moeten staan, maar we zijn zo bezig met rendement en investeringen dat we dat nog wel eens vergeten.

We willen de aarde met een prettig klimaat doorgeven aan onze kinderen en toekomstige generaties.

De energie die we traditioneel gebruiken om ons huis te verwarmen, namelijk aardgas, brengt extra CO² in de atmosfeer. Dat houdt warmte vast die de aarde uitstraalt, waardoor het hier warmer wordt. Die opwarming verloopt zo snel dat planten en dieren de veranderingen nauwelijks kunnen bijhouden. Er is een delicaat evenwicht tussen allerlei levende organismen. Een verstoring van dat evenwicht geeft een kettingreactie van problemen. Als bijvoorbeeld een bepaalde rups veel eerder in het jaar verschijnt vanwege het warme voorjaar, dan missen bepaalde vogels het voedsel voor hun jongen als die uit het ei komen. De rupsen zijn dan namelijk al ontwikkeld tot vlinders en zijn gevlogen. Het gevolg is minder vogels van die soort en een daling van de biodiversiteit.

Als jouw huis een energiebron gebruikt zonder CO² uitstoot, dan draag je een positief steentje bij. Wat zijn dan energiebronnen zonder CO² uitstoot? In principe alle bronnen zonder verbranding van fossiele brandstoffen. Fossiele energie zijn plantresten van een paar honderdduizend jaar geleden. Daarin zit veel CO² (koolstof) dat weer vrij komt als je het verbrand.

Enkele voorbeelden zonder fossiele energie

Een warmtepomp werkt op elektriciteit. Als die elektriciteit met zonnepanelen of een windmolen wordt opgewekt, dan is de warmtepomp min- of meer CO² neutraal. Zonnepanelen en windmolens leveren neutrale energie en het is onbeperkt beschikbaar. Er zijn ook minder voor de hand liggende bronnen, zoals groene waterstof. De techniek is er al, maar nog niet op grotere schaal en betaalbaar verkrijgbaar. Kernenergie levert ook elektriciteit zonder verbranding van fossiele brandstoffen, maar kent weer haar eigen uitdagingen.

Daarom is de eerste stap altijd het beperken van de energievraag. En ook de natuur is blij met de energie die je niet gebruikt!
Goed isoleren, een slimme thermostaat en warmte terugwinnen uit de ventilatie helpen om minder energie te verbruiken.

Energie besparen

Ons milieu en de natuur zijn je dankbaar

Tip 6. Dubbel glas vernieuwen is zinvol!

Oudere woningen hebben soms al dubbel glas. Door de oliecrisis van 1973 en het ‘rapport van Rome’ werd men zich bewust van het energiegebruik. Vanaf circa 1980 werd dubbel glas steeds vaker toegepast onder de naam ‘Thermopane’. Op isolatiewaarde scoorde dubbel glas toen al 2x zo goed als enkel glas. IJsbloemen en condens op de ramen werden verleden tijd.

De techniek heeft echter niet stil gestaan. In de jaren ’90 kwam HR+ en later HR++ beglazing op de markt. De plusjes achter de code HR staat voor twee verschillende technieken. HR betekent ‘hoog rendement’. De eerste plus is een warmtereflecterende coating in de spouwzijde van het glas. Deze reflecteert infrarood warmte terug naar binnen. Deze coating is nagenoeg onzichtbaar.

Dubbel glas tips voor verduurzamen

De tweede plus van HR++ is het vervangen van ‘lucht’ tussen de glasbladen door Argon gas. Dat gas heeft grotere moleculen dan gewone lucht, waardoor het minder snel opwarmt of afkoelt. Een vertraging dus eigenlijk. Beide technieken samen zorgen voor een aanzienlijke verbetering in effectiviteit.

Tip: Het loont de moeite om oud dubbel glas (vaak herkenbaar aan soldeernaden tussen het glas) te vervangen door modern HR++ glas. De isolatiewaarde gaat exponentieel omhoog en is weer 2x beter dan oud dubbel glas. Daarnaast is er een flinke comfort verbetering omdat je geen koude lucht meer van de ramen voelt stromen. Op HR++ beglazing wordt subsidie gegeven, in combinatie met één andere maatregel.

De kracht van natuurlijke isolatiematerialen

Tip 7. Gezonder verbouwen door natuurlijke materialen

Zodra je gaat isoleren kom je voor de vraag te staan welke materialen daarvoor het meest geschikt zijn. In de bouwmarkt kom je grote rollen steenwol en glaswol tegen. Je kunt daarmee de zolder en de muren isoleren. Helaas wordt dat vaak ondeskundig aangebracht zonder een goede dampdichte folie. Ook zie ik op zolders de isolatie soms onderuit gezakt tussen de balken hangen, met ruime naden en open kieren. Eigenlijk werkt het dan nauwelijks en ontstaan daardoor vochtproblemen. Glas- en steenwol kunnen geen vocht opnemen. Daardoor trekt het condens-vocht in de balken en het hout van het dak, waar schimmels gretig op groeien.

null

De vezels van natuurlijke isolatiematerialen werken vochtregulerend. Ze nemen een vochtoverschot op en geven het ook weer af. Deze vezels zijn de plantbestanddelen waarvan de isolatie is gemaakt. Denk bijvoorbeeld aan Hennep, Vlas of houtvezelplaten.

Andere voordelen zijn er ook. De natuurlijke materialen zijn wat zwaarder en houden daardoor beter de warmte vast. Het is een soort accupakket voor warmte. De vertraging die daarin zit zorgt voor een koele zolder in de zomer. Daarnaast houden natuurlijke isolatieplaten het verkeerslawaai van de straat goed tegen. Het wordt stiller in huis! En tenslotte verwerkt het prettig bij zagen en snijden. Bij glaswol vliegen de glasflinters in het rond en kriebelen en jeuken op je armen en in je kleren. Natuurlijke vezels doen dat niet en zijn ook niet ongezond. De aanschafkosten van deze materialen ligt wel hoger, maar dat weegt op tegen de betere eigenschappen, zoals de vochtregulering en geluidswering.

Je kunt natuurlijke bouwmaterialen aanschaffen bij 'De groene bouwmaterialenhandel'. Ze geven ook advies en helpen met verwerkingsinstructies.

Zonnepanelen, juist nu!

Lage aanschafkosten en hoge opbrengsten

Tip 8. Waarom je juist nu zonnepanelen met nemen

De vraag naar zonnepanelen is het afgelopen jaar (2024) flink weggezakt. De discussie over de vergoeding van terugleveren en de vermindering van subsidies hebben mensen koopschuw gemaakt. De prijs van zonnepanelen is mede daardoor momenteel spectaculair laag. Slimme rekenaars gaan juist nu voor de nieuwste generatie zonnepanelen.

In 2010 legde ik zonnepanelen op mijn dak die 200 Watt-piek per stuk leverden. Na 7 jaar zou dat terugverdiend zijn. In de praktijk was dat na 6 jaar al gefikst vanwege gestegen energiekosten. Als de prijs per Kilowatt-uur stijgt, dan worden de panelen in verhouding goedkoper. Die 6 jaar zijn ook sneller voorbij dan je denkt.

Anno 2024 is de investering in zonnepanelen ongeveer even hoog, maar nu met 400 Watt-piek panelen. Dus twee keer zoveel opbrengst dan 14 jaar geleden. Door de hogere energieprijzen en deze hoge opbrengst is de terugverdientijd nog steeds 6 tot 8 jaar. Dan gaan we al uit van de versoberde regeling voor het terugleveren van stroom. Je kunt dit eenvoudig zelf berekenen op bijvoorbeeld de website Berekenhet.nl

Het meeste rendement haal je door de opgewekte stroom meteen te gebruiken. Zet de wasmachine en vaatwasser overdag aan (met de tijdsschakelklok op de machine bijvoorbeeld). In de nacht gebruik je immers de stroom van je energieleverancier.
Een uitbreiding naar accu’s is ook te overwegen. Die markt is in ontwikkeling. Het is nog relatief duur, maar ook daar dalen de prijzen snel.

Tip 9. Een dynamisch energiecontract

Als je enthousiast wordt van techniek en lol hebt in het realiseren van een goed rendement, dan kun je flink besparen met een dynamisch energiecontract. De prijs van elektrische energie schommelt per uur op een ‘spotmarkt’ voor energie en is afhankelijk van vraag en aanbod. Met zo’n contract betaal je de werkelijke energiekosten van dat moment.

Als de wind flink waait en het zonnetje schijnt dan is er een overvloed aan elektriciteit beschikbaar en daalt de prijs per Kilowatt-uur soms naar nul, of zelfs eronder. In een strenge winter met een hoge energievraag zal de prijs echter hoog zijn en betaal je dus meer. Bij een ‘vast contract’ is die onzekerheid weg, maar de leverancier zal een veilige marge inbouwen, die je dus feitelijk extra betaald.

Met een app en een ‘slimme’ regeling in huis kun je de vaatwasser op een gunstig moment inschakelen. Je kunt dan ook de elektriciteit van je eigen zonnepanelen in accu’s opslaan, zodat het niet ‘gratis’ op het openbare net verdwijnt. Uiteraard wil je dan ook je elektrische auto gratis opladen, maar die staat overdag natuurlijk niet vaak thuis. Het terugleveren van je eigen stroom (van de zonnepanelen) gaat dan ook dynamisch mee met de werkelijke prijzen, dus bij ‘gratis’ stroom krijg je ook geen terugleververgoeding. Dat kan een nadeel zijn als je vooral stroom opwekt met panelen die ‘op het zuiden’ liggen en midden op de dag veel stroom opleveren.

Gasprijzen fluctueren ook, maar minder snel, hooguit twee keer per dag.

In de toekomst zal dit soort ‘energiemanagement’ in huis waarschijnlijk standaard worden, via een apparaat in je meterkast. Die regelt dan op welk moment de energie waarheen gaat, zodat je optimaal van de zonnepanelen gebruik kunt maken.

Schoon drinkwater

Tip 10. Drinkwater

In Nederland stroomt vrijwel overal betaalbaar en schoon drinkwater uit de kraan. Het is zo vanzelfsprekend dat we er nauwelijks bij stilstaan. In de praktijk kost het de waterbedrijven steeds meer moeite om het betaalbaar te houden en schoon. Er zitten veel vreemde stoffen in oppervlaktewater die steeds duurdere installaties vragen om het te filteren. Denk aan medicijnresten, synthetische partydrugs, PFAS en dergelijke.

De leveranciers waarschuwen voor stijgende prijzen en capaciteitsproblemen. Als er werkelijk 300.000 woningen worden bijgebouwd dan is er onvoldoende drinkwatercapaciteit voor de nieuwe woonwijken. Het is ook vreemd dat we ons toilet en de wasmachine spoelen met schoon drinkwater. Daar is een flinke besparing mogelijk. Een toilet spoelt al snel 7 a 10 liter water per spoeling weg. Met een opvangtank in de tuin kun je een flinke buffer regenwater aanleggen. Die gebruik je voor het toilet, de wasmachine en om je planten water te geven. Bovendien heb je dan in droge hete zomers een watervoorraadje voor je tuin.

Tip: Veel gemeentes hebben subsidiemogelijkheden voor het afkoppelen van de regenwater afvoer en hergebruik in huis.

null

Gezond en duurzaam bouwen

Download het gratis E-book!

Download hier