Hoe kun je verduurzamen zonder isolatie?

Je leest van alles over verduurzamen en energiebesparingen, maar je hebt een oud huis en weet niet goed hoe dat moet. Het is beter om je huis eerst te isoleren en tochtvrij te maken voordat je met dure warmtepompen, boilers en zonnepanelen aan de slag gaat. Een warmtepomp werkt met lage systeemtemperaturen en houdt niet van grote temperatuurschommelingen. Je merkt dat terug in een hoge energierekening, of je hebt een huis dat vroeg in de ochtend koud is en in de avond te warm.

Maar niet elke woning is goed te isoleren. Een oude woning met een mooie gevelsteen en allerlei versieringen wil je niet verstoppen achter een dik pak isolatie. Bij een monument is het al helemaal uitgesloten.
Aan de binnenkant isoleren werkt ook niet altijd goed, want het heeft een groot risico op vochtproblemen. Bovendien wordt de kamer aan de buitengevelzijde 10 tot 12 cm kleiner.
Ook je woonsituatie en onzekerheid over de toekomst kan een argument zijn. Stel je wilt wel ergens blijven wonen maar zodra je de isolatie of energiebesparing serieus wilt gaan aanpakken, dan moet eigenlijk ook eerst de kelder aangepakt worden en de dakkapellen wil je eigenlijk ook vergroten. Met isolatie op de buitenmuur kun je de slechte kozijnen eigenlijk niet laten zitten. Maar nieuwe kozijnen en glas zijn duur . . . De badkamer op termijn ook gedaan moeten worden. Zodra je gaat investeren in verduurzamen dan moet dat eigenlijk ook allemaal aangepakt worden. Je valt dan van het een in het ander.

Waar te beginnen en hoe pak je het aan? Uiteraard zou het goed zijn om alles in één keer goed aan te pakken maar dat moet je natuurlijk wel kunnen financieren.
Met goede isolatie op het dak, de muren en vloeren en tegelijk nieuwe kozijnen en drievoudige beglazing zal het energiegebruik spectaculair dalen. Ga je dan ook nog voor de warmtepomp met vloerverwarming, dan is het helemaal top. Voor een gemiddeld huis kijk je dan wel tegen een investering van € 50.000,- tot € 100.000,- aan. Dat heeft niet iedereen zomaar beschikbaar. Je kunt het wel financieren met een "groene lening of hypotheek" tegen zeer gunstige voorwaarden.
Dit lijkt allemaal ingewikkeld, maar met een klein beetje woning-overwaarde en een meewerkende bank kun je op maandlasten uitkomen die lager zijn dan de energiebesparing. Je gaat er dan netto op vooruit.

Je moet er wel zin aan hebben en flink wat energie, want zo 'n project is omvangrijk en vraagt tijd en aandacht.
Daarom is een tussenoplossing of een stapsgewijze aanpak ook te overwegen. Wat zijn dan die alternatieven:
Pak eerst de makkelijke onderwerpen aan. Als er slechte kozijnen zijn, laat die dan vervangen door nieuwe goed isolerende kozijnen, met nieuwe HR++ beglazing. Daar zit 30% subsidie op en je hebt meteen een aangenamer huis met een lagere energierekening.
Dit geldt ook voor huizen met dubbel glas dat uit de periode 1980-1992 stamt. Dat dubbel glas was ooit voldoende, maar isoleert aanmerkelijk slechter dan modern HR++ glas. Vervang dat oude dubbel glas, je merkt meteen resultaat.
Het glas vervangen wordt door specialisten gedaan die er snel en handig mee zijn en je hoeft niet het hele huis te verbouwen.
Een andere makkelijke stap is het elimineren van tocht via naden en kieren. Door de brievenbus, langs de voordeur, onder de vensterbanken, overal komt tocht in huis. Het kost veel warmte om die verloren lucht weer op te warmen. Klim eens op zolder, je kunt soms zomaar door de kieren naar de straat of tuin kijken.
Het is een zaterdagje klussen en een bezoekje aan de bouwmarkt met direct resultaat.

Wat kun je nog meer doen? Als je één koude buitenmuur hebt op de noord- of oostzijde van je huis, isoleer dan alleen die muur. Daar gaat de meeste kou verloren. Dat zou je dan ook alleen beneden kunnen doen, op de begane grond, want de slaapkamers verwarmen de meeste mensen niet met een hoge temperatuur.
Op elektriciteit kun je ook besparen. De meeste lampen zijn inmiddels wel vervangen door LED lampen, maar er valt nog winst te behalen met energiezuinige apparatuur. Ook apparaten die langdurig aan staan kosten veel stroom. Wist je dat een vijverpomp of een aquarium veel meer stroom verbruikt dan je waterkoker? Ook de pomp van de vloerverwarming is een energieslurper. Je kunt daarvoor een schakelaar laten plaatsen die de pomp uitschakelt als er geen warmtevraag is. Dat scheelt zomaar de helft van het verbruik van die pomp.
Bedenk dat een klein pompje dat langdurig aan staat (zoals in de vijver) veel meer elektra verbruikt dan een groot apparaat zoals de vaatwasser. Die vraagt wel veel energie, maar voor een korte periode.
Uiteraard kun je het elektraverbruik prima tegengaan door de plaatsing van zonnepanelen. Zelfs bij minder gunstig gelegen dakvlakken leveren moderne panelen flink wat stroom. Er is nog steeds subsidie en de salderingsregeling is verlengd tot 2027. Je verdiend ze binnen 7 a 9 jaar terug.

Als je zonnepanelen hebt kun je een hybride warmtepomp overwegen. Dan heb je een CV ketel met los daarnaast een warmtepomp. Alleen als het echt koud is schakelt de CV ketel in. Het gasverbruik daalt doordat de rest van het jaar de warmtepomp de energie levert. Een warmtepomp werkt op elektriciteit. Dat is ook niet gratis, dus vandaar dat de combinatie met zonnepanelen een goede optie is. In onze blog vindt je uitgebreide artikelen over warmtepompen en hybride warmtepompen.